نحوه خرید و فروش طلا و سکه در بورس ایران | مرداد 1403

خرید و فروش سکه و بطور کلی، طلا یکی از ایمن‌ترین روش‌های سرمایه‌گذاری در ایران محسوب می‌شود. در واقع، افراد با هدف حفاظت از سرمایه خود در برابر خطرات ناشی از وقوع بحران های اقتصادی، وارد این حوزه می‌شوند. بورس کالا با خدمات خاص خود، امکان معامله سکه بدون نیاز به حمل و نقل و نگهداری آن را فراهم ساخته است. این امر به کمک گواهی سپرده سکه طلا امکان‌پذیر می‌باشد. در این مقاله بطور کامل با موضوع خرید و فروش سکه در بورس و فرآیند انجام معاملات آن آشنا خواهیم شد.

نحوه خرید و فروش نماد طلا در بورس

اما نحوه خرید و فروش نماد طلا در بورس به چه صورت است؟ در ادامه گام به گام خرید طلا در بورس از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری را بررسی خواهیم کرد:

گام اول: 👈 همانطور که اشاره کردیم، برای خرید طلا در بورس، نیاز به دریافت کد بورسی دارید. بنابراین اگر کد بورسی ندارید ابتدا باید نسبت به ثبت نام سجام و احراز هویت برای دریافت کد بورسی، اقدام کنید.

پس از آن باید در یکی از کارگزاری‌های معتبر بورس اوراق بهادار، نام نویسی کنید.

گام دوم: 👈 با استفاده از نام کاربری و رمز عبوری که کارگزاری منتخب در اختیارتان گذاشته، وارد پنل معاملاتی آن شوید.

گام سوم: 👈 در قسمت مربوط به جستجوی نماد، نماد صندوق سرمایه‌گذاری طلای منتخب خود را وارد کنید. صندوق لوتوس با نماد طلا، صندوق مفید با نماد عیار، صندوق سکه طلای زر با نماد زر و ... در بازار سرمایه معامله می‌شوند. برای مثال نماد طلا را در کادر جست و جو وارد کنید.

گام سوم: 👈 از بین نتایج نمایشی نام طلا ( صندوق پشتوانه طلای لوتوس ) را انتخاب کنید. با این کار به صفحه مربوط به خرید و فروش واحدهای صندوق هدایت می‌شوید. در این صفحه مشابه با خرید و فروش سهام شرکت‌های بورسی می‌توانید در قسمت خرید، تعداد دلخواه واحد از صندوق و قیمت پیشنهادی خود را برای خریداری وارد کنید.

گام چهارم: 👈 پس بررسی مبلغ نهایی معامله و اطلاعات خرید، می‌توانید معامله را به تایید برسانید تا در صورت عرضه واحد در قیمت مد نظر، خریدتان به تعداد درخواستی انجام شده و نماد طلا به پرتفوی شما اضافه شود.

برای فروش واحدهای صندوق طلا نیز مشابه با وضعیت خرید می‌توانید وارد صفحه خرید و فروش نماد مورد نظر شده و در قسمت فروش، با ورود تعداد و قیمت مد نظر خود، واحدهای تحت مالکیت خود را به فروش برسانید.

در این صفحه 5 مدل سرمایه گذاری در طلا برای مبتدیان معرفی کردیم میتواند برایتان جذاب باشد.

در کدام کارگزاری بورس می‌توان طلا و سکه معامله کرد؟

در ایران در حال حاضر می‌توان از طریق بورس کالای ایران (معاملات سلف موازی) و بورس اوراق بهادار تهران ( صندوق های طلا) به طور قانونی به معامله طلا پرداخت. بنابراین در کلیه کارگزاری هایی که امکان معاملات در بورس اوراق بهادار و بورس کالا را دارند، می‌توان طلا و سکه خرید و فروخت. درادامه لیستی از بهترین کارگزاری ها برای معاملات طلا و سکه را آورده‌ایم:

    

کارگزاری فارابی

4.2/5

بهترین از لحاظ پشتیبانی

ثبت نامدر کارگزاری فارابی

چرا کارگزاری فارابی را انتخاب کردیم؟

---

مزایا و معایب

کارگزاری مهرآفرین

4/5

بهترین از لحاظ پلتفرم معاملات

ثبت نامدر کارگزاری مهرآفرین

چرا کارگزاری مهر آفرین را انتخاب کردیم؟

---

مزایا و معایب

کارگزاری هوشمند رابین

4.1/5

بهترین برای دریافت اعتبار

ثبت نامدر کارگزاری هوشمند رابین

چرا کارگزاری هوشمند رابین را انتخاب کردیم؟

---

مزایا و معایب

برای سرمایه گذاری چه سکه ای بخریم؟ 👉

روش های خرید طلا در بورس

برای خرید طلا در بورس روش‌های مختلفی وجود دارد که به اقتضای هر کدام از آن‌ها باید اطلاعات تخصصی مربوطه را کسب کنید. اصلی‌ترین روش‌ها برای خرید و فروش طلا و سکه در بازار بورس عبارتند از:

1. خرید  نماد "طلا" در بازار بورس اوراق بهادر (برپایه و پشتوانه طلا)
2. خرید به روش گواهی سپرده سکه طلا
3. خرید از صندوق های کالایی با پشتوانه طلا
4. خرید شمش طلا از بازار فیزیکی

1. خرید طلا در بورس به روش گواهی سپرده سکه طلا

گواهی سپرده طلا اوراق بهاداری است که مالکیت فرد را بر مقداری معین از این کالا نشان می‌دهد. به وسیله این گواهی می‌توان با خرید سکه در بورس، آن را از خزانه بانک‌های مورد تایید تحویل گرفت. این نوع گواهی در بازار بورس مورد معامله قرار می‌گیرند و هر فرد می‌تواند در صورت نیاز گواهی سپرده خود را به فروش برساند. این روش یکی از کم ریسک‌ترین روش‌های خرید طلا و سکه بوده و به همین دلیل نیز طرفداران زیادی دارد.

2. خرید طلا از صندوق های کالایی با پشتوانه طلا

صندوق کالا با پشتوانه طلا یکی دیگر از راه‌های خرید سکه و طلا در بورس است. صندوق طلا صندوق مشترک و قابل معامله‌ای است که تمرکز سرمایه‌گذاری خود را روی اوراق مبتنی بر طلا یا گواهی سپرده طلا می‌گذارد. مدیر صندوق، طلا و سکه‌های مورد نیاز را از بانک یا بازار خریداری و در بانک عامل سرمایه‌گذاری می‌کند. سرمایه‌گذاری با این روش، نوعی سرمایه‌گذاری غیر مستقیم بر پایه نرخ طلا و ارز جهانی است.

3. خرید  نماد "طلا" در بازار بورس اوراق بهادر (برپایه و پشتوانه طلا)

در حال حاضر 4 صندوق سرمایه‌گذاری طلا و سکه در بازار بورس جزو مطرح‌ترین صندوق‌های فعال در زمینه معاملات طلا و سکه در بازار بورس محسوب می‌شوند. این صندوق‌ها عبارتند از: صندوق لوتوس با نماد طلا، صندوق مفید با نماد عیار، صندوق سکه طلای زر با نماد زر و صندوق سرمایه‌گذاری مبتنی بر سکه طلای کیان با نماد گوهر.

4. خرید شمش طلا از بازار فیزیکی

در نهایت خرید و فروش طلا با روش خرید شمش طلا از بازار فیزیکی بورس نیز یکی دیگر از روش‌های سرمایه‌گذاری روی این دارایی با ارزش در بازار بورس است. خرید و فروش با این روش از طریق تالار طلا که زیر مجموعه بازار صنعتی است، انجام می‌شود. افراد فعال در بازار فیزیکی بورس می‌توانند در این بازار نیز بدون محدودیت سرمایه‌گذاری کنند.

منظور از نماد طلا چیست؟

در شرایط فعلی اقتصادی خرید و فروش طلا یکی از بهترین گزینه ها برای حفظ ارزش پول می‌باشد، خرید طلا همیشه دردسر های خاص خود از جمله هزینه ساخت، حفظ و نگهداری آن و جلوگیری از سرقت، مالیات و... را داشته است از این رو شما می توانید بدون خرید فیزیکی طلا، در بازار بورس و با خرید نماد "طلا" ارزش دارایی خود را بدون پرداخت مالیات و ریسک نگهداری و یا سرقت و...  حفظ کنید.

در واقع نماد "طلا (صندوق‌‌ سرمایه‌گذاری پشتوانه طلای لوتوس) یک صندوق ETF کالایی است که از سال 1396 زیر نظر سازمان بورس فعالیت دارد. پشتوانه این صندوق سکه طلا است و با نوسانات بازار سکه و طلا این نماد تحت تاثیر قیمت بازار، تغییر می‌کند، البته قسمتی از این ریسک توسط مدیریت و معامله گران صندوق کنترل و مهار می‌شود.

خرید صندوق لوتوس (با نماد طلا) مناسب چه کسانی است؟

همانطور که گفته شد قیمت این صندوق با نوسانات بازار سکه و طلا تغییر می‌کند و بهتر است کسانی که تمایل به سرمایه گذاری در طلا و سکه را دارند و همچنین قدرت ریسک پذیری آنها بالاست در این صندوق سرمایه گذاری کنند.

سرمایه گذاران طلا و سکه باید به این نکته توجه کنند که هیچ تضمینی مبنی بر بالا رفتن یا پایین آمدن قیمت سکه و طلا نیست طبیعتا هیچ تضمینی بر بالا رفتن یا پایین آمدن قیمت نماد "طلا" هم نیست، هرچند مدیران و معامله گران این نماد همواره در تلاشند تا سهامدارانشان دچار ضرر نشوند.

مزایای خرید صندوق طلا در بورس

• نقد شوندگی بالا
• قابلیت خرید مبالغ پایین تر از طلا و سکه
• تاثیر کمتر نسبت به نوسانات طلا و سکه
• تحت نظارت سازمان بورس و شفافیت قیمت و عملکرد صندوق
• بر خلاف سکه و طلا، معاف از مالیات
• ریسک نگهداری پایین تر از طلا و سکه
• و...

منظور از گواهی سپرده سکه چیست؟

طبق یک تعریف کلی، «گواهی سپرده کالایی» ورقه بهاداری است که به موجب دستورالعمل‌های بورس کالا صادر می‌شود که بیانگر مالکیت بر مقدار معینی کالای سپرده شده در انبار می‌باشد. پشتوانه این گواهی، قبض انباری است که توسط انباردار صادر می‌شود. به عبارتی، این گواهی سندی است که نشان دهنده مالکیت فرد بر کالای خریداری شده می‌باشد و دارای انواع مختلفی است.

در واقع، گواهی سپرده سکه طلا نوعی گواهی سپرده کالایی است که از اسفند ماه سال 1394 به بازار بورس ایران راه یافت. با ورود این گواهی به بورس، دارندگان سکه‌های طلا می‌توانند با تحویل سکه‌های خود به انبارهای تعیین شده، در مقابل آن، گواهی سپرده دریافت نمایند. این انبارها همان خزانه بانک‌های مورد تایید بورس کالا می‌باشند.

روند کلی کار به این صورت است که انبارها، سکه را بر اساس استانداردهای تعیین شده بررسی و پس از تایید اصالت آنها اقدام به دریافت سکه از دارنده می‌نمایند. در واقع، افراد سکه‌های خود را نزد این انبارها به امانت گذاشته و در مقابل، گواهی سپرده سکه دریافت می‌کنند. این گواهی قابل انتقال به غیر نبوده و تنها شخصی که گواهی به نام او ثبت شده است، مالک خواهد بود. همچنین مکان انبار و میزان دقیق سکه خریداری شده نیز در این گواهی درج می‌گردد.

نحوه خرید گواهی سپرده سکه طلا در بورس

بطور کلی، معامله گواهی سپرده سکه طلا در بازار بورس به دو روش زیر صورت می‌گیرد:

1. فرد با داشتن کد بورسی، خود اقدام به خرید و فروش سهام مورد نظر خود می‌نماید. از این رو، اولین روش برای خرید این گواهی، خرید مستقیم آن از طریق بورس کالا خواهد بود.
2. فرد سرمایه خود را در اختیار شخصی که مدیریت دارایی او را برعهده دارد، قرار می‌دهد. در واقع، فرد با خرید واحدهای صندوقهای سرمایه گذاری طلا به صورت غیرمستقیم، اقدام به سرمایه گذاری می‌نماید. در ادامه، هر یک از این دو روش را بطور کامل شرح خواهیم داد.

1. خرید و فروش گواهی سپرده سکه طلا از بورس کالا

در یک تعریف کلی، بورس کالا بازار منسجمی است که فروشندگان در آن کالای خود را عرضه و خریداران اقدام به خرید آنها می‌نمایند. خرید و فروش کالاهای از پیش تعیین شده، در چارچوبهای خاص این بازار صورت می‌گیرد. سکه طلا یکی از اقلامی است که از سال 1394 به منظور بالا بردن شفافیت معاملات این کالا در بازار بورس، قابل خرید و فروش می‌باشد.

اولین قدم برای خرید و فروش سکه در بورس، داشتن کد بورسی است. برای دریافت این کد، لازم است ابتدا در سامانه سجام ثبت نام نمایید. پس از طی مراحل احراز هویت در این سامانه، به یکی از شعب کارگزاری مورد نظر خود مراجعه و پس از ارائه مدارک لازم، کد بورسی خود را دریافت کنید.

سرمایه گذار پس از دریافت این کد می‌تواند به صورت حضوری یا با استفاده از سامانه آنلاین کارگزاری خود، اقدام به انجام معاملات گواهی سپرده سکه نماید. نحوه خرید و فروش آنلاین این گواهی ها در بورس نیز همچون سایر سهام و با ثبت سفارش در سیستم معاملات صورت می‌گیرد.

فروش سکه از طریق گواهی سپرده برای دارندگان سکه فیزیکی

دارندگان سکه طلا می‌توانند با مراجعه به خزانه بانک مورد نظر خود، سکه ها را تحویل داده و در مقابل، گواهی سپرده سکه را دریافت نمایند. نوع سکه مورد پذیرش این انبارها، سکه تمام بهار آزادی با وزن 8/133 و عیار 900 می باشد. پس از گذشت یک روز از زمان تحویل سکه، قبض انبار به نام فرد متقاضی صادر می‌شود. این قبض به عنوان پشتوانه‌ای جهت مالکیت فرد بر سکه های تحویل داده شده، محسوب می‌شود.
فرد می‌تواند با مراجعه حضوری به کارگزاری خود یا از طریق سامانه آنلاین معاملاتی آن، گواهی خود را به فروش برساند.

زمان انجام معاملات گواهی سپرده سکه طلا در بورس

خرید و فروش سکه در بورس نیز همچون سایر سهام، با ثبت سفارش از طریق سامانه آنلاین معاملاتی در روزهای شنبه تا چهارشنبه که زمان اصلی فعالیت بورس (به استثنای ایام تعطیل) می‌باشد، انجام می‌گیرد. برای انجام این کار، داشتن کد بورسی جهت دسترسی به سامانه الزامی است. زمان انجام معاملات خرید و فروش از ساعت 13:00 تا 15:30 می‌باشد.

مرحله پیش‌گشایش این معاملات نیز از ساعت 12:30 تا 13:00 خواهد بود. دامنه نوسان قیمتی گواهی سکه طلا نیز در بازه 10%+ و 10%- در روز می‌باشد. حداقل میزان خرید این گواهی نیز یک سکه (یا 10 سهم گواهی سپرده) است.

هزینه‌ های خرید و فروش سکه در بورس

هزینه‌های خرید و فروش گواهی سپرده سکه در بورس، شامل هزینه‌های نگهداری و کارمزد انجام معاملات آن می‌باشد. هزینه نگهداری این سکه‌ها مبلغ 700 ریال به ازای هر سکه برای هر روز می‌باشد. کارمزد انجام این معاملات نیز برای هر خرید و فروش، معادل 0/00125 در نظر گرفته شده است.

علاوه بر این دو مورد، هزینه کارشناسی هر سکه نیز مبلغ 20000 ریال می‌باشد که در زمان تحویل سکه باید پرداخت شود. توجه نمایید که انجام این معاملات معاف از مالیات بوده و هیچگونه مالیاتی برای آن در نظر گرفته نشده است.

نحوه دسترسی به اطلاعات معاملاتی گواهی سپرده سکه

برای اطلاع از وضعیت معاملاتی گواهی سپرده سکه نیز همچون سایر سهام، به سایت tsetmc.com مراجعه نمایید. با انتخاب گزینه جستجو و وارد کردن عبارت سکه، لیست سکه‌های قابل معامله در بورس کالا نمایش داده می‌شود. در حال حاضر، همانطور که در تصویر نیز مشاهده می‌کنید، گواهی سپرده سکه در پنج نماد زیر قابل معامله می‌باشد:

• سکه 0011پ02- سکه تمام بهار تحویلی 1 روزه ملت
• سکه 0012پ01- سکه تمام بهار تحویلی 1 روزه رفاه
• سکه 0111پ05- سکه تمام بهار تحویلی 1 روزه آینده
• سکه 0112پ03- سکه تمام بهار تحویلی 1 روزه سامان
• سکه 9912پ04- سکه تمام بهار تحویلی 1 روزه صادرات

با انتخاب هر یک از این نمادها، صفحه مربوط به اطلاعات آن نماد به نمایش درمی‌آید که می‌توانید آخرین اطلاعات مربوط به معاملات سکه را به صورت لحظه‌ای در آن مشاهده نمایید.

به عنوان مثال، با انتخاب نماد سکه تمام بهار تحویلی 1 روزه ملت، صفحه این نماد مطابق شکل زیر ظاهر می‌شود.

انبارهای نگهداری سکه‌های طلا

سکه‌هایی که از طریق گواهی سپرده طلا خریداری می‌شوند، در انبارهای بورس کالا نگهداری می‌شوند. در حال حاضر، چهار انبار به عنوان خزانه نگهداری این سکه‌ها در بورس کالا پذیرفته شده‌اند:

دریافت فیزیکی سکه از خزانه

دارندگان گواهی سپرده سکه، در صورت تمایل می‌توانند سکه‌های خریداری شده خود را به صورت فیزیکی دریافت نمایند. به این منظور، لازم است فرد به همراه مدارک شناسایی پس از گذشت یک روز از خرید گواهی به خزانه بانک مورد نظر خود مراجعه نموده و با ارائه مدارک و گواهی، سکه‌های خود را دریافت نماید. ساعت کاری این خزانه‌ها همه روز از ساعت 8 تا 16 می‌باشد.

مزایای خرید گواهی سپرده سکه طلا نسبت به خرید فیزیکی سکه

• معافیت دارنده از پرداخت مالیات
• پایین بودن ریسک جابجایی و سرقت آنها (در حد صفر)
• امکان وثیقه‌گذاری گواهی سپرده سکه جهت دریافت تسهیلات
• عدم نیاز به حمل و نقل فیزیکی سکه طلا
• امکان دریافت سکه به مدت 24 ساعت پس از تحویل گواهی سپرده به خزانه بانک
• قابلیت فروش به روش غیرحضوری و دریافت مبلغ حاصل از آن به مدت 24 ساعت پس از اقدام (قدرت نقدشوندگی بالاتر)
• انتقال بخشی از سفته بازی بازار سکه از صورت معاملات نقدی به گواهی سپرده
• شفافیت در انجام معاملات و افزایش امنیت آنها
• کارمزد بسیار کم معاملات بورس کالا در مقایسه با خرید فیزیکی سکه

2. خرید و فروش واحدهای صندوق سرمایه‌گذاری طلا

در یک تعریف کلی، صندوقهای سرمایه‌گذاری، سرمایه افرادی که زمان یا اطلاعات کافی برای فعالیت در بازار را ندارند، توسط تیم متخصص خود در حوزه‌های مرتبط سرمایه‌گذاری می‌نماید.

صندوقهای سرمایه‌گذاری طلا نیز با همین هدف در بورس کالا ایجاد شده‌اند. این صندوقها از نوع صندوقهای قابل معامله (ETF) می‌باشند. منظور از ETF صندوقی است که واحدهای آن همچون سهام عادی در بورس قابل معامله می‌باشد.

فعالیت اصلی این صندوق، سرمایه‌گذاری بر روی گواهی سپرده سکه می‌باشد؛ بطوری که 96% از دارایی صندوق، صرف سپرده‌گذاری در این حوزه می‌شود؛ 4% باقیمانده نیز به سرمایه‌گذاری در اوراق قرضه، اوراق مشتقه و بطور کلی سپرده‌های با درآمد ثابت اختصاص می‌یابد.

سرمایه‌گذاران می‌توانند با خرید واحدهای این صندوقها به صورت غیرمستقیم در حوزه سکه، سرمایه‌گذاری نمایند. این روش، مزایایی همچون: عدم نیاز به مراجعه حضوری به صرافیها، کاهش خطر سرقت و گم شدن سکه، کاهش ریسک خرید سکه تقلبی و ... را برای خریداران آن به ارمغان خواهد آورد. در حال حاضر، چهار صندوق سرمایه گذاری طلا در کشور فعال می‌باشند.

سرمایه‌گذاران می‌توانند هر یک از آنها را از جهات مختلف بررسی و سپس اقدام به خرید واحدهای آن نمایند. این صندوقها عبارتند از:

• صندوق سرمایه‌گذاری پشتوانه طلای لوتوس پارسیان (نماد: طلا)
• صندوق سرمایه‌گذاری طلای زرافشان امید ایرانیان (نماد: زر)
• صندوق سرمایه‌گذاری مبتنی بر سکه طلای مفید (نماد: عیار)
• صندوق سرمایه‌گذاری مبتنی بر سکه طلای کیان (نماد: گوهر)

جمع‌بندی

خرید و فروش سکه در بورس از سال 1394 به کمک ابزارهایی مانند گواهی سپرده سکه امکان‌پذیر شده است. این معاملات از طریق سامانه آنلاین کارگزاری منتخب فرد و در فضایی شفاف و ایمن انجام می‌گیرند.

برای خرید و فروش سکه در این بازار، به اطلاعات کافی پیرامون نحوه این معاملات در بازار بورس و مهارت کافی جهت انجام آن نیاز دارید. در این صورت، می‌توانید از مزایای این معاملات که مهمترین آنها عدم نیاز به حمل و نقل فیزیکی، امنیت بالا و کارمزد بسیار پایین آن می‌باشد، بهره‌مند شوید. 

همانطور که گفته شد، برای افرادی که فاقد این مهارت‌ها می‌باشند، بهترین گزینه خرید واحدهای صندوق سرمایه‌گذاری طلا خواهد بود. این روش نیز مزایای خرید گواهی سپرده سکه از طریق بورس را برای فرد به ارمغان خواهد آورد.