آربیتراژ شامل خریدوفروش دو دارایی مرتبط در دو بازار مختلف است تا تفاوت قیمت یا نرخ بین بازارها را به سودهای بدون ریسک تبدیل کند.
تعریف و مثال آربیتراژ
آربیتراژ یک استراتژی معاملاتی بوده که به‌موجب آن شما بهطور همزمان اوراق بهادار، ارز یا سایر دارایی‌های مشابه را در دو بازار مختلف با دو قیمت یا نرخ متفاوت خریداری کرده و به فروش می‌رسانید تا از تفاوت بین بازارها سود کسب کنید.
با فرض اینکه سرمایه‌گذار پس از محاسبه نرخ مبادله بین بازارها، بیش از قیمت خرید بفروشد. برای مثال آنها میتوانند از عدم تطابق بین بازارها برای سود بدون ریسک بهره ببرند.
برای درک اینکه چگونه سرمایه‌گذاران با استفاده از آربیتراژ سود کنند، در نظر گرفتن یک مثال ساده از استراتژی موجود میتواند بسیار مفید باشد.
فرض کنید قصد دارید سهام شرکت ABC Corp را دارید که در بازار بورس نیویورک (NYSE) باقیمت 40 دلار برای هر سهم معامله می‌شود. قبل از خرید سهام، متوجه می‌شوید که همان شرکت در بورس Euronext ( بازار سهام اتحادیه اروپا) پس از محاسبه نرخ مبادله، به ازای هر سهم 40.25 دلار مورد معامله قرار می‌گیرد.
برای استفاده از فرصت آربیتراژ رخ داده، سهام ABC را از NYSE خریداری می‌کنید و آنها را هم زمان در Euronext می‌فروشید. شما به ازای هر سهم حدود 0.25 دلار سود می‌کنید. اگرچه این موضوع ممکن است چندان مهم به نظر نرسد، اما اگر شما بخواهید 10 هزار سهم بخرید و بفروشید، در یک معامله ساده حدوداً 2500 دلار سود می‌کنید.
آربیتراژ چگونه کار میکند
در یک بازار کارآمد که در آن سهام، اوراق قرضه، ارزها و سایر دارایی‌ها بر اساس ارزش واقعی خود قیمت‌گذاری می‌شوند، نباید فرصت‌های آربیتراژ وجود داشته باشد. بازارهای جهانی گاهی اوقات ناکارآمد هستند و باعث عدم تطابق قیمت یا نرخ بین بازارها می‌شوند. سرمایه‌گذاران میتوانند از این ناکارآمدی از طریق فرآیندی به نام ((آربیتراژ)) بهره ببرند.
البته، آربیتراژ تنها زمانی که اختلاف قیمتی بین مؤسسات مالی وجود داشته باشد، رخ می‌دهد. امروزه، چنین اختلاف قیمتی میتواند چند میلی‌ثانیه طول بکشد.
علاوه بر این موضوع، آنها معمولاً جزئی هستند و به‌طورکلی تلاش برای استراتژی آربیتراژ اصلاً منطقی نیست مگر اینکه مقدار قابل‌توجهی سرمایه برای سرمایه‌گذاری داشته باشید.
نکته
آربیتراژ اغلب توسط معامله گران به‌اصطلاح با فرکانس بالا انجام می‌شود که از بازارهای ارز خارجی آگاهی بسیار خوبی دارند و از الگوریتم‌ها، رایانه‌های فوق‌سریع و اینترنت سرعت‌بالا برای اسکن بازارها و اجرای سریع حجم بالایی از معاملات استفاده می‌کنند.
انواع آربیتراژ
اگرچه انواع مختلفی از آربیتراژ وجود دارد اما این استراتژی معاملاتی معمولاً به یکی از سه شکل زیر انجام می‌گیرد:
جغرافیایی یا فاصله‌ای
از طریق این نوع متداول از آربیتراژ، یکی سرمایه‌گذار میتواند روی سناریویی سرمایه‌گذاری کند که در آن قیمت (یا پیشنهاد) یک بانک برای یک ارز معین بالاتر از قیمت فروش( یا درخواست) بانک دیگر باشد.
برای مثال، بیایید فرض کنیم که نرخ مبادله در بانک A بین یورو و دلار حدود 1.25 دلار است. به‌عبارت‌دیگر، برای دریافت یک یورو باید 1.25 دلار خرج کنید. نرخ ارز بانک B حدود یک دلار است. یک سرمایه‌گذار میتواند یک یورو بگیرد و آن را در بانک A به دلار تبدیل کند (با دریافت 1.25 دلار) ، سپس آن پول را به بانک B ببرید و با نرخ مبادله 1:1 به یورو تبدیل کند.
این به معنای تبدیل 1.25 دلار به یورو با نرخ مبادله 1:1 یا 1.25 یورو است. بنابراین، یک سرمایه‌گذار به ازای هر یورو حدود 0.25 دلار سود کسب کرده است.
مثلثی
برخی از سرمایه‌گذاران معروف هستند که از استراتژی آربیتراژ مثلثی شامل سه ارز و بانک استفاده می‌کنند. برای مثال ، شما می‌توانید دلار آمریکا را با یورو، سپس یورو را به پوند ، سپس پوند را به دلار مبادله‌کنید و از اختلافات کوچک موجود در نرخ تبدیل ارز در طول مسیر سود داشته باشید.
بهره تحت پوشش
آربیتراژ نرخ بهره تحت پوشش یک استراتژی تجاری است که در آن سرمایه‌گذار میتواند از یک "پیش‌قرارداد" (توافق خریدوفروش دارایی در تاریخ معینی در آینده) برای سرمایه‌گذاری روی اختلاف نرخ بین دو کشور استفاده کرده و سود خوبی داشته باشند.
به‌عنوان‌مثال، فرض کنید که نرخ بهره 90 روزه برای پوند انگلیس بالاتر از نرخ بهره برای دلار آمریکا است. شما ممکن است پول را به دلار قرض کنید و سپس آن را به پوند تبدیل کنید.
سپس شما آن مبلغ را با نرخ بالاتر سپرده‌گذاری می‌کنید و در همان زمان یک پیش‌قرارداد 90 روزه می‌بندید که در آن سپرده پس از سررسید زمانی با نرخ تبدیل تعیین‌شده به دلار تبدیل شود. زمانی که شما پیش‌قرارداد را تسویه کنید و بعداً وام را به دلار پرداخت کنید، سود خوبی خواهید داشت.
نکته
یکی از رایج‌ترین راه‌های کسب درآمد مردم به روش آربیتراژ، همان خریدوفروش ارز است. ارزها میتوانند نوسان داشته باشند و نرخ‌های ارز میتوانند همراه با آنها حرکت کنند و فرصت‌هایی را برای سرمایه‌گذاران در جهت سوددهی ایجاد کنند. برخی از پیچیده‌ترین تکنیک‌های آربیتراژ در معاملات ارزی دیده می‌شود.
مزایا و معایب آربیتراژ
این استراتژی میتواند پول‌ساز باشد اما دارای معایب خاص خود است:
مزایا
- سود بدون ریسک
- بدون نیاز به سرمایه‌گذاری
معایب
- فرصت‌های زودگذر
- نوسانات احتمالی قیمت یا نرخ
توضیح مزایا
مهمترین مزایای آربیتراژ عبارت‌اند از:
سود بدون ریسک
سود حاصل از آربیتراژ صحیح را میتوانیم بدون ریسک در نظر بگیریم، زیرا قیمت خریدوفروش از قبل مشخص‌شده است. برخلاف معامله سهام یا اوراق قرضه از طریق استراتژی سنتی خرید اوراق بهادار در حال حاضر و فروش آن در آینده، آربیتراژ نیازی به پیش‌بینی روی عملکرد آینده یک اوراق بهادار ندارد.
بدون نیاز به سرمایه‌گذاری
اگر صرفاً از طریق اشتباهات یا اختلاف قیمتها سرمایه خود را افزایش می‌دهید ( برای مثال از طریق آربیتراژ جغرافیایی یا فاصله‌ای)؛ شما حتی نیاز نیست تا با سرمایه‌گذاری سرمایه خود از فرصت آربیتراژ موجود استفاده کنید.
توضیح معایب
معایب آربیتراژ عبارت‌اند از:
فرصت‌های زودگذر
آربیتراژ روی عرضه و تقاضا تأثیر شایانی می‌گذارد و به‌گونه‌ای عمل میکند که درنهایت تمام قیمتها یکنواخت می‌شوند و فرصت آربیتراژ در آینده به‌شدت کاهش پیدا میکند. برای مثال هرچه افرادی که از آربیتراژ استفاده می‌کنند سهامی را به دلار آمریکا خریداری کنند و آن را به یورو بفروشند، دلار آمریکا بیشتر افزایش پیداکرده و درنهایت یورو با کاهش قیمت روبه‌رو می‌شود.
این مسئله باعث کاهش اختلاف بین دو ارز می‌شود تا زمانی که هیچ ارزی وجود نداشته باشد و هیچ سودی دیگر حاصل نشود.
نکته
زمانی که صحبت از ETF ها به میان می‌آید، آربیتراژ درواقع نقش مهمی در حفظ قیمت اوراق بهادار در ارتباط تنگاتنگ بین ابزارهای مالی مختلف و بازارها ایفا میکند.
نوسانات احتمالی قیمت یا نرخ، کارمزدها و مالیات
قیمتها و مبادلات یا نرخ‌های بهره بهطور مکرر و سریع تغییر می‌کنند، بنابراین همیشه این احتمال وجود دارد که معامله‌ای را در بازه زمانی‌ای انجام دهید که ممکن است سودآور نباشد.
احتمال وقوع این اتفاق زمانی افزایش پیدا میکند که نتوانید همزمان یک اوراق بهادار بخرید و بفروشید، زیرا دانش، تجربه یا زیرساخت فناوری با سرعت‌بالا برای انجام این کار را ندارید.
سایر ریسک‌های بالقوه شامل کارمزد معامله و مالیات‌ها هستند که میتوانند سود کلی شما را کاهش دهند. مثال مناسب برای مالیات‌ها همان امکان رفتار مالیاتی متفاوت در کشورهای خارجی است.
نکات کلیدی
- آربیتراژ شامل خریدوفروش دو دارایی مرتبط بهطور همزمان در بازارهای مختلف در جهت سودهای بدون ریسک از تفاوت قیمتها است.
- ناکارآمدی در بازار جهانی فرصت‌هایی را برای استراتژی آربیتراژ فراهم میکند.
- انواع متداول آربیتراژ شامل آربیتراژ جغرافیایی یا فاصله‌ای، مثلثی و بهره تحت پوشش است.
- این استراتژی اغلب به‌سرعت، حجم و دانش پیچیده‌تری نیاز دارد و ممکن است که این موضوع برای یک سرمایه‌گذار معمولی مناسب نباشد.
