گزارش تنش‌های جنگ اسرائیل و حماس در نوار غزه، اخیرا اخبار داغ تمام رسانه‌های اجتماعی رسمی و غیررسمی شده است. در میان این درگیری‌ها که هر دو طرف تلاش می‌کنند خود را برحق و دیگری را عامل تنش معرفی کنند، ترس و اضطراب بازار بورس تهران را احاطه کرده و جوی از نگرانی در بین سهامداران حاکم شده است.
جنگ بین دو کشور خارجی با کیلومترها فاصله، چه تبعاتی می‌تواند بر بازار سرمایه ایران و شرکت‌های فعال ایرانی داشته باشد که چنین واکنش‌های منفی را در بازار ایجاد کرده است؟ این سوالی است که شاید شما هم بارها با ان مواجه شده باشید. احتمالا با در نظر گرفتن مسائل زیر می‌توانید به دلیل امر پی ببرید.
* باید از جاها و موقعیت‌هایی که ریسک از بین رفتن سرمایه وجود دارد، دوری کرده و سرمایه گذاری را متوقف کنیم. این یک باور عمیق است که از دیرباز در ذهن بشر شکل گرفته است. در یک سرمایه گذاری عاقلانه نه تنها به سود حاصل سرمایه گذاری بلکه به خطر‌های احتمالی در ان و از دست رفتن سرمایه نیز باید مد نظر قرار گیرد و البته برای بقا در بازار مالی حفظ سرمایه و منابع مالی از کسب سود اهمیت بالاتری دارد. در شرایط ناپایدار و وقوع ناامنی‌های ناشی از جنگ، صندوق‌های سرمایه گذاری و سبدگردان‌های بزرگ با تصور چشم اندازی منفی از ضررهای هنگفت ناشی از جنگ، واکنش منفی نشان داده و بلافاصله به نقد کردن تمام یا بخشی از دارایی‌های پرتفوی خود اقدام می‌کنند. این مسئله نه تنها در ایران بلکه در بازار بورس کشورها در سرتاسر جهان نیز مشاهده می‌شود.
* در پی واکنش‌های منفی سرمایه گذاران نهادی در بازار بورس، احتمال کاهش نقدینگی ناشی از ترس، در بازار مالی وجود دارد. در پی انتشار اخبار منفی روزانه، سرمایه گذاران حقیقی نیز تصمیم به فروش سهام می‌گیرند. دلیل این واکنش ترس از ناتوانی در نقد کردن سهام در زمان وقوع بحران‌هایی نظیر جنگ است. حقیقی‌ها با این نگرانی مواجه می‌شوند که در امواج سهمگین خروج حقوقی‌ها گرفتار شده و نتوانند سرمایه خود را نجات دهند. به همین دلیل سعی می‌کنند با ظهور کوچکترین نشانه‌هایی از ناامنی و وضعیت بحرانی جنگ قبل از وقوع، خود را برای خروج از بازار آماده کرده و به فروش سهام خود اقدام می‌کنند و برای خرید مجدد سهام ترجیح می‌دهند تا رسیدن قیمت به کف معقول خود، صبر کنند. این واکنش منفی سهامداران فشار فروش قابل توجهی را در بازار ایجاد می‌کند.
* نگرانی بزرگ دیگر سهامداران این است که شاخص سطح حمایت کلیدی 2میلیون واحد را از دست بدهد. هر سهامداری حداقل برای یک بار هم که شده، معاملات خود را بر اساس نمودار و استراتژی‌های تحلیل تکنیکال انجام داده اند. تصویر واضحی که در نمودار شاخص مشاهده می‌شود این است که سطح حمایت 2میلیون واحد، یک بار بازار را از سقوط نجات داده است و به نوعی می‌توان گفت این سطح، امید آخر سهامداران به رشد بازار است. اگر این سطح حمایت کلیدی از دست برود، بازار با سقوطی 30 درصدی را تا سطح حمایت مهم بعدی یعنی سطح 1 میلیون و 600 هزار واحد، تجربه خواهد کرد و این مسئله ای ناخوشایند برای بسیاری از حقیقی‌ها در بازار است.
* نوسان‌های پی در پی و رقابت بازارهای مالی، واقعیتی غیرقابل انکار در بازارهای سرمایه است. به عنوان مثال، در شرایط بحرانی و جنگ، در بازار جهانی اونس طلا و در ایران قیمت دلار بالا می‌روند و هنگامی که جو پایدار و آرامش برقرار باشد، قیمت دلار در مقابل ریال کاهش می‌یابد. سرمایه گذاران بزرگ بورس تهران به این موضوع اعتقاد دارند که در جنگ اسرائیل و حماس، فرصت‌های اقتصادی بالقوه ای وجود دارد. زیرا با افزایش فشار اسرائیل به حزب الله لبنان برای ورود به جنگ، ایران در دفاع از لبنان به حمایت لجستیکی دست بزند و که احتمال افزایش تحریم‌ها و هشدارهای سیاسی برای ایران به همراه خواهد داشت. این موضوع می‌تواند به افزایش قیمت دلار و طلا در داخل کشور منجر شود. بر خلاف طلا که برای رشد قیمت به جنگ و ناپایداری علاقه دارد، دلار در برابر ریال به صلح و ثبات تمایل دارد تا تثبیت قیمت داشته باشد. سرمایه‌های کلان به طور هوشمندانه این وقایع را دنبال می‌کنند و به این موضوع واقف هستند که در دوران جنگ و شرایط بحرانی آن سرمایه گذاری در طلا بهتر است سرمایه گذاری در بورس و سهام است، بنابراین به فروش سهام خود و تبدیل سرمایه به طلا اقدام می‌کنند.
به طور کلی می‌توان گفت بهترین استراتژی برای سرمایه گذاران بورس تهران در مواجهه با شرایط بحرانی نظیر جنگ اسرائیل و حماس، می‌تواند طراحی پلن‌های مختلف واقع بینانه، خوشبینانه و بدبینانه برای سرمایه گذاری،باشد.
- عدم درگیری و جنگ بین اسرائیل و ایران می‌تواند سناریو خوشبینانه ای باشد که سرمایه گذار در نظر می‌گیرد. در این حالت بازار خود را بازیابی کرده و از سطح حمایت فعلی مجددا به حرکت صعودی را از سرگرفته و به رشد خود ادامه می‌دهد. در این شرایط سرمایه گذاری برنده است که بیشترین سهام را در پرتفوی خود داشته باشد.
- ادامه یافتن جنگ، سناریو واقع بینانه ای است که می‌توان در این شرایط در نظر گرفت. در این شرایط طرفین مدتی طولانی و البته خارج از مرزهای ایران، در جنگ سپری خواهند کرد. طبیعتا پس از مدتی اخبار جنگ اثرات خود را از دست خواهد داد و سهامداران به روال عادی خود بر می‌گردند و حرکات منفی را می‌توان صرفا فرصتی برای کاهش میانگین و بهینه کردن پرتفوی سهام در نظر گرفت.
- ورود مستقیم ایرانی و اسرائیل بدبینانه ترین سناریویی است که می‌توان در نظر گرفت. با وقوع شرایط بحرانی قیمت دلار و طلا با سرعت به اوج می‌رسد و برای حفظ سرمایه فعالان بازار، احتمال تعلیق بازار سرمایه وجود خواهد داشت. در این شرایط سرمایه گذارانی برنده هستند که به موقع سهام خود را با دلار یا صندوق‌های طلا تعویض کرده اند و بیشترین بهره را از نوسانات آنها دریافت می‌کنند.
نباید فراموش کرد که مدیریت سرمایه همیشه مهمترین اصل در بازار سرمایه است. خطرات جنگ و درگیری و بحران همواره تمام کشورهای جهان، حتی آمریکا، را تهدید می‌کند و بازارهای مالی را تحت تاثیر قرار می‌دهد و مدیریت سرمایه را می‌توان به عنوان تنها عامل امید بخش در حفظ سرمایه دانست.
