معاملات فیوچرز چیست؟ | 5 نکته مهم که ایرانیان حتما باید بدانند!

تا امروز روش‌های گوناگونی برای معامله و کسب سود از بازارهای مالی مثل بازار ارز دیجیتال، ابداع شده است. یکی از این روش‌ها، معاملات فیوچرز یا آتی می‌باشد که شرایط آن، کمی با انواع معاملات دیگر متفاوت است. تعریفی که معمولا درباره معاملات فیوچرز می‌شنویم این است؛ خریدار و فروشنده برای معامله یک دارایی در آینده و سررسید مشخص، توافق می‌کنند؛ اما در این مطلب سعی داریم معاملات فیوچرز را به زبان ساده شرح داده و به شما آموزش دهیم چطور در بازار کریپتوکارنسی‌ها به معاملات فیوچرز بپردازید.

فیوچرز چیست؟

در معاملات فیوچرز یا معاملات آتی، یک دارایی مشخص که ممکن است ارزهای دیجیتال، فلزات گران‌بها یا امثال آن‌ها باشد، در تاریخی مشخص، با توافق هر دو طرف، معامله می‌شود. با یک مثال درک مطلب را برای شما ساده‌تر می‌کنیم.

فرض کنید شما یک شرکت خودروسازی دارید و قرار است ظرف 6 ماه دیگر 100 خودرو را آماده تحویل کنید. می‌دانید که برای تولید این تعداد خودرو به 400 حلقه لاستیک نیاز دارید. به منظور مدیریت هزینه‌ها، بخشی از بودجه خود را برای تهیه لاستیک کنار گذاشته‌اید؛ ولی چه تضمینی هست که تا پایان ساخت خودروها و تا زمانی که خودروها به لاستیک نیاز پیدا کنند، قیمت لاستیک تغییر نکند؟!  بنابراین، برای در امان ماندن از نوسانات قیمت‌ها، معاملات فیوچرز گزینه خوبی هستند. شما می‌توانید با کارخانه تایر سازی یک قرارداد آتی برای خرید لاستیک با قیمت مشخص ببندید و در آن قرارداد، تاریخ تحویل لاستیک‌ها را تعیین کنید.

به فرض که هر حلقه لاستیک 400 هزار تومان است و شما هم قصد دارید در 6 ماه آینده، مثلا با همان قیمت 400 هزار تومان خریداری کنید. در این شرایط 2 حالت محتمل است:

• حالت اول: بنا به دلایل سیاسی_اقتصادی قیمت لاستیک پایین بیاید. مثلا هر حلقه لاستیک بشود 350 هزار تومان که در این صورت شما ضرر کرده‌اید و کارخانه تایر سازی سود خوبی خواهد کرد.
• حالت دوم: قیمت لاستیک افزایش یابد مثلا به 450 هزار تومان برسد که آن وقت شما در این معامله سود خوبی کرده‌اید.

حسن دیگر معاملات فیوچرز در این است که، شما به عنوان خریدار، هنگام عقد قرارداد به کارخانه، نقدینگی وارد کرده و چرخ تولید را به گردش درآورده‌اید. از همین رو، قراردادهای آتی به خصوص برای کارخانه‌هایی که سرمایه کافی ندارند و از کار افتاده‌اند، بسیار سودمند است. چرا که مبلغ معامله، همان ابتدا توسط خریدار به فروشنده پرداخت می‌شود.

➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖

نکات مهمی که برای انجام معاملات فیوچرز در بازار ارز دیجیتال باید به آنها توجه نمود به شرح زیر می‌باشد:

معاملات فیوچرز ارز دیجیتال

تعریف معاملات فیوچرز یا آتی در بازار ارزهای دیجیتال کمی متفاوت‌تر با تعریف آن در سهام و کالا و... می‌باشد. در بازار ارز دیجیتال، فیوچرز تریدینگ (Futures Trading) یک روش برای کسب سود از نوسات قیمت ارزهای دیجیتال، بدون داشتن مالکیت واقعی آن‌ها است. در واقع، معاملات فیوچرز در بازار کریپتو به کاربران اجازه می‌دهد تا روی قیمت آینده یک رمز ارز مشخص، شرط‌بندی کنند. 

در معاملات فیوچرز شما می‌توانید علاوه بر افزایش قیمت، از کاهش قیمت یک ارز نیز سود کسب کنید و این بستگی به پوزیشن معاملاتی شما دارد. هنگامی که شما احتمال می‌دهید قیمت یک ارز دیجیتال، به طور مثال بیت کوین، کاهش پیدا می‌کند، می‌بایست یک پوزیشن شورت باز کنید؛ اگر قیمت بیت کوین طبق پیش‌بینی شما پیش رود، از این معامله سود کسب خواهید کرد. بر عکس، اگر احتمال می‌دهید قیمت یک ارز دیجیتال، مثلا همان بیت کوین، افزایش می‌یابد باید یک معامله با پوزیشن لانگ باز کنید؛ در صورتی که پیش‌بینی شما درست از آب درآید، سود خواهید کرد و اگر درست نباشد، در معامله فیوچرز خود با موقعیت لانگ یا خرید، زیان خواهید دید.

از آنجایی که، معاملات فیوچرز مربوط به پرایس اکشن‌های یک رمز ارز است و ربطی به خود آن ارز ندارد، با معاملات اسپات تفاوت بسیاری دارند. از جمله ویژگی‌های معالات آتی در بازار ارز دیجیتال، امکان معامله با مارجین تریدینگ یا لوریج بالا می‌باشد.

* برای درک بهتر نحوه کارکرد معاملات آتی در بازار ارز دیجیتال به ذکر یک مثال می‌پردازیم:

فرض کنید پدرام و سامان در قیمت 50,000 دلار، یک پوزیشن در معامله فیوچرز بیت کوین باز می‌کنند. پوزیشن پدرام لانگ و پوزیشن سامان شورت می‌باشد. با فرض اینکه در زمان سررسید، هر دوی این قراردادهای آتی بیت کوین در قیمت 55,000 دلار تسویه شوند. در این صورت، سامان با داشتن پوزیشن شورت (5,000=50,000-55,000) ضرر می‌کند و در طرف مقابل، پدرام 5,000 دلار سود خواهد کرد.

معایب معاملات فیوچرز

به طور کلی، معامله و سرمایه‌گذاری در بازار ارزهای دیجیتال با ریسک بالایی همراه است. در معالات فیوچرز اگر شما بتوانید آینده قیمت یک ارز را به درستی پیش‌بینی کنید، با توجه به اهرم یا لوریج این نوع معاملات، می‌توانید چند برابر سرمایه خود سود کنید؛ اما اگر در تحلیل و پیش‌بینی خود دچار اشتباه شوید و یا اخبار ناگهانی‌ای باعث شود روند بازار برخلاف پیش‌بینی شما حرکت کند، زیان سنگینی متحمل خواهید شد. به طور کلی، دو عیب بزرگ معاملات فیوچرز عبارتند از:

• نوسان: نوسان زیاد می‌تواند برای معامله‌گران نعمت یا عذاب باشد. تعیین حرکت بازار تضمینی نیست!
• بسیار پرریسک: به دلیل اهرم بالای موجود، معاملات آتی کریپتو یکی از پرخطرترین ابزار معاملاتی است. معامله‌گران تازه کار باید معاملات آتی خود را به حداقل برسانند و با یک استراتژی مدیریت ریسک قوی به این معاملات ورود کنند.

حکم معاملات فیوچرز از نظر شرعی

در معاملات فیوچرز ارز دیجیتال در واقع شما علاوه بر این که می‌توانید ارز را بخرید و از افزایش قیمت آن در طول زمان سود کسب کنید، می‌توانید یک معامله فروش باز کنید و از افت قیمت آن ارز دیجیتال سود ببرید. در این حالت، صرافی بابت آن معامله فروش یا پوزیشن شورتی که باز کرده‌اید مقداری ارز دیجیتال به شما قرض می‌دهد. صرافی در ازای آن ارزهایی که به ما قرض داده پولی نمی‌گیرد تا ما با آن کار کنیم و بعدا اصل پول را بدون هیچ سودی که روی آن کشیده شود به صرافی بازگردانیم. صرافی تنها همان کارمزدش را که مرسوم است، از کل مبلغ معامله کم می‌کند. 

با همه این اوصاف، اسلام حکم شرعی این گونه مسائل را که مبهم هستند، مطابق با قانون کشور اسلامی قرار داده است. در این صورت، رعایت قانون مساوی با رعایت شرع می‌باشد. 

مزایای معاملات آتی کریپتو | چرا از معاملات فیوچرز استفاده کنیم؟

معالات فیوچرز از بسیاری جهات با معاملات اسپات فرق می‌کنند. همین تفاوت‌ها تا حدودی مزیت معاملات آتی نسبت به معاملات اسپات به شمار می‌روند. در ادامه، هریک را به طور مفصل شرح خواهیم داد:

• معاملات فیوچرز نیازی به خرید و فروش مستقیم و یا نگهداری ارز دیجیتال ندارند. در این نوع معاملات، معامله‌گران به دنبال خرید و فروش قرارداد آتی هستند و این قراردادها نشان دهنده ارزش یک ارز دیجیتال در تاریخی مشخص در آینده هستند.
• معاملات فیوچرز به معامله‌گران اجازه می‌دهد تا ارزش یک ارز دیجیتال در آینده را حدس بزنند. مثلا کاربران می‌توانند بر سر افزایش قیمت یک ارز دیجیتال شرط‌بندی کنند.
• یکی از اصلی‌ترین مزایای معاملات آتی رمز ارزها، امکان استفاده از اهرم یا لوریج است. استفاده از اهرم در معاملات، هم امکان بازده و هم زیان احتمالی را افزایش می‌دهد. بنابراین، کابران باید معاملات خود را تحت احتیاطات بسیار انجام دهند. معامله‌گران می‌بایست از مقدار اهرمی استفاده کنند که متناسب با ریسک آن‌ها باشد. برای مثال؛ یک تازه کار اهرم 2 یا 5 برابری برایش مناسب خواهد بود و نباید بیشتر از این ریسک کند. 

معاملات آتی ارزهای دیجیتال، پتانسیل رشد بیشتری در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می‌دهد. در واقع، اهرم موجود در این معاملات به شما امکان سرمایه‌گذاری با چند برابر سرمایه‌تان را می‌دهد.

مفاهیم اساسی معاملات فیوچرز کریپتو

معامله گران باید مفاهیم اساسی معاملات فیوچرز ارزهای دیجیتال را بشناسند. آگاهی از این مفاهیم، شما را به حرفه‌ای شدن در معاملات کریپتو، نزدیک‌تر می‌کند. درک پیچیدگی‌های پشت معامله در معاملات آتی کریپتو، مستلزم تعهد قابل توجهی به یادگیری اصول اولیه آن است. در ادامه، به شرح مفاهیم اساسی معاملات فیوچرز می‌پردازیم.

اهرم یا Leverage در معاملات فیوچرز

همین خاصیت وجود اهرم، بیشتر معامله‌گران را به بازار آتی جذب می‌کند؛ چرا که با وجود اهرم افراد می‌توانند با چند برابر سرمایه خود به معامله بپردازند. برای مثال، بابت خرید 1 بیت کوین در بازار نقدی، به هزاران دلار (در زمان نگارش این مطلب، 47,000 هزار دلار) نیاز دارید. با استفاده از معاملات فیوچرز شما می‌توانید با کسری از هزینه، یک پوزیشن باز کنید. این تنها در صورت استفاده از  اهرم میسر خواهد بود. هر قدر اهرم بیشتری داشته باشید، پول کمتری برای باز کردن یک پوزیشن نیاز خواهید داشت. در معاملات نقدی یا اسپات ابزار اهرم در دسترس نیست؛ در این صورت، اگر فقط 5000 USDT در کیف پول خود داشته باشید، فقط می‌توانید 5000 USDT در بیت کوین بپردازید.

مارجین مورد نیاز

برای ورود به یک پوزیشن در معاملات فیوچرز ، یک حاشیه (Margin) اولیه نیاز است. حاشیه اولیه یا مارجین مورد نیاز، درصدی از ارزش فرضی موقعیت آتی می‌باشد که هنگام استفاده از معاملات فیوچرز باید به وسیله وجه نقد یا وثیقه، تضمین شود. به بیانی Margin به حداقل مقداری که معامله‌گران برای باز نگه داشتن پوزیشن معاملاتی خود نیاز دارند، اشاره دارد. هرگاه محدودیت حاشیه یا مارجین نگهداری معامله‌گر کاهش پیدا کند، پوزیشن او منحل شده که به آن حالت اصطلاحا کال مارجین گفته می‌شود.

نرخ های تامین مالی

مبادلات در قراردادهای آتی کریپتو، به سیستمی نیاز دارند که اطمینان حاصل کند، قیمت‌های شاخص و قیمت‌های آتی به طور منظم، همگرا می‌شوند. به مکانیسمی که این کار را انجام می‌دهد، نرخ تامین مالی می‌گویند. نرخ‌های تامین مالی بر اساس اختلاف قیمت بین بازارهای نقدی و آتی محاسبه می‌شود. نرخ‌های تامین مالی می‌تواند اثرات نامطلوبی برای معامله‌گران به همراه داشته باشد. به عنوان مثال؛ نرخ‌های تامین مالی ممکن است در یک بازار افزایشی، بیش از حد افزایش یابد و باعث شود نگه داشتن موقعیت‌های خرید برای معامله‌گران هزینه‌بر باشد.

نحوه معاملات فیوچرز در بایننس

انجام معاملات فیوچرز در صرافی بایننس بسیار ساده است. اگر از کاربران بایننس هستید، در عرض چند دقیقه می‌توانید معاملات آتی را آغاز کنید. برای شروع:

1. یک حساب معاملات آتی در بایننس باز کنید. لطفاً توجه داشته باشید که قبل از شروع معامله در Binance Futures، باید تأییدیه دو عاملی یا 2FA را به منظور تامین مالی حساب آتی خود فعال کنید.
2. وجه خود را به USDT، BUSD یا ارزهای رمزپایه پشتیبانی شده توسط Binance Futures تبدیل کنید. Binance Futures طیف گسترده‌ای از دارایی‌های دیجیتال را به عنوان وثیقه پشتیبانی می‌کند.
3. قرارداد آتی مورد نظر خود را انتخاب کنید. دو نوع قرارداد آتی در بایننس موجود است: آتی USDⓈ-M و آتی COIN-M. برای مثال، اگر می‌خواهید قراردادهای دائمی BTCUSDT را معامله کنید، قراردادهای آتی USDⓈ-M را انتخاب کنید. برای قراردادهای با حاشیه سکه، BTCUSD، COIN-M Futures را انتخاب کنید.
4. اهرم مناسب برای قرارداد آتی خود را انتخاب کنید.
5. سفارشات را با توجه به انواع سفارش‌های موجود در Binance Futures انجام دهید. برای شروع، می‌توانید برای اولین قرارداد آتی خود، یک سفارش خرید با محدودیت خرید یا خرید در بازار انتخاب کنید.

جمع‌بندی

ابزارهایی مانند معاملات فیوچرز در بازار ارزهای دیجیتال، فرصت رشد سرمایه معامله‌گران را در این بازار فراهم می‌کنند. امروزه بسیاری از صرافی‌های خارجی و ایرانی ارز دیجیتال، معاملات آتی را ارائه می‌دهند. توجه داشته باشید که، برنده شدن در این تجارت مستلزم آشنایی با اصول آن است. در صورتی که، دانش کافی و استراتژی مدیریت ریسک برای جلوگیری از ضررهای بزرگ را داشته باشید، معاملات فیوچرز می‌توانند برایتان سودآور باشند. پیش از ورود به معاملات فیوچرز ، باید بر استراتژی‌های لازم تسلط یافته و دقت کافی داشته باشید؛ همچنین، باید مزایا و معایب این نوع معامله را به خوبی بررسی کنید.