صندوق‌های سرمایه‌گذاری از محبوب‌ترین راه‌های سرمایه‌گذاری بین مردم است. صندوق ETF از صندوق‌های سرمایه‌گذاری عرضه شده توسط دولت است. از ویژگی‌های این صندوق‌ها، می‌توان به قابل معامله بودن و متنوع بودن آنها اشاره کرد. یکی از این صندوق‌ها پالایش یکم میباشد که در شهریور ماه سال 1399 توسط دولت عرضه شد. در این مقاله به پالایش یکم و فراز و نشیب‌های آن خواهیم پرداخت.
تحلیل پالایش یکم - تکنیکال
قیمت سهام صندوق پالایش یکم پس از ورود به بورس، با 59 درصد ریزش مواجه شد و از کف عمیق 6 هزار تومان، 100 درصد رشد را تجربه کرد و در 10 هزار تومان یک سقف پایین تر از اولین قیمت تاریخی ایجاد کرد؛ اما این سقف تا 2 سال شکسته نشد و حسرت روز های مثبت 10 را بر دل سهامداران گذاشت. پس از 2 سال بالاخره این سقف شکسته شد و قیمت صندوق 106 درصد دیگر رشد کرد که فاصله کف تا سقف میشود نرخ بازگشت سرمایه (roi) مثبت 200 درصدی. در اردیبهشت ماه 1402، قیمت صندوق به دنبال بازار با 46 درصد ریزش همراه شد و پس از برخورد به حمایت 12 هزار تومان مجددا شروع به رشد کرد و در حال حاضر روند نزولی (سطح داینامیکی میان مدت) خود را شکسته و آماده حرکت به سمت اهداف 22 و 31 هزار تومان میباشد. بهترین حمایت سهام صندوق جهت پرتاب قیمت و انباشت سرمایه گذاران، محدوده 12.5 هزار تومان میباشد که بعید است از دست برود.
پالایش یکم شامل چه سهم هایی است ؟
پالایش یکم یا دارا دوم، دومین صندوق قابل معامله است که با 30% تخفیف، توسط دولت در بازار سرمایه عرضه شد. این صندوق از سهام‌های پالایشی از جمله: سهام شرکت‌های پالایش نفت تهران (شتران)، پالایش نفت اصفهان (شپنا)، پالایش نفت تبریز (شبریز)، پالایش نفت بندرعباس (شبندر) تشکیل شده است. عرضه این صندوق از 5 تا 30 شهریور ماه سال 1399 ادامه داشت و هر شخصی بدون هیچ محدودیتی با استفاده از کد ملی می‌توانست این سهام را خریداری کند. با وجود اعتمادی که در راستای خرید دارایکم در بازار صعودی وجود داشت، مردم اقدام به خرید سهام پالایش یکم کردند.
علت کاهش ارزش پالایش یکم
صندوق پالایش یکم، دومین صندوقی که در قالب ETF پذیره‌نویسی شد. همانطور که گفته شد، این صندوق نه تنها سودی را برای سهامدارانش برجای نگذاشت، بلکه چیزی جز زیان برای آنها در برنداشت. این صندوق بعد از گذشت چند روز به شدت ریزش کرد و ارزش واقعی خود را از دست داد. دلایل این سقوط و ریزش به شرح ذیل میباشد:
- تاخیرهای متعدد در زمان دقیق قابل معامله شدن نمادهای پالایشی در دوران پذیره‌نویسی
- تاثیرات منفی اخبار کذب درباره تصمیم به کاهش نوسان برخی نمادها
- افزایش میزان سهام شناور آزاد در بازار سرمایه
- عدم وجود بازارگردانان در این نماد
سهام های صندوق پالایش یکم از زمان عرضه این صندوق
صندوق پالایش یکم شامل سهام شرکت‌های پالایش نفت تهران (شتران)، پالایش نفت اصفهان (شپنا)، پالایش نفت تبریز (شبریز)، پالایش نفت بندرعباس (شبندر) است. از 4 شرکت پالایشی موجود در این صندوق، افزایش سرمایه 2 نماد پالایشی شتران و شپنا از زمان عرضه این صندوق به ثبت رسیده است. در تصاویر زیر به روند نموداری این نمادها از زمان عرضه این صندوق خواهیم پرداخت.
چگونگی اضافه شدن پالایش یکم به پرتفوی
افراد پس از ثبت‌نام در سامانه سجام و احراز هویت و بعد از افتتاح حساب در کارگزاری‌ها به پرتفوی خود دسترسی پیدا می‌کنند. لازمه اضافه شدن پالایش یکم به پرتفوی شخص، تغییر‌ناظر زدن است. پس از تغییر‌ناظر زدن از طریق سامانه معاملاتی کارگزاری منتخب، سهام مورد‌نظر وارد پرتفوی میشود.
مقاله پیشنهادی: نحوه تغییر کارگزار ناظر
فروش یا نگهداری پالایش یکم ؟
در حالی که چند ماه از پذیره‌نویسی سهام پالایش یکم می‌گذرد، این سهام نه تنها سودی را نصیب سهامداران خود نکرده، بلکه درصد زیادی زیان شامل حال آنها شده است. عده‌ای از سهامداران در همان ابتدا آن سهام را فروختند، عده‌ای دیگر، در حال حاضر با ضرر این سهام مواجه هستند و ارزش آن کمتر از ارزش واقعی آن است! در حال حاضر، سرمایه‌گذاران می‌توانند این سهام را با قیمتی کمتر از ارزش واقعی آن خریداری کنند.
مشکلی که در صندوق‌ها وجود دارد این است که بازارگردان ندارند. به همین دلیل، نوسان قیمت زیادی را در این صندوق‌ها شاهد هستیم.
به دلیل نوسانی بودن روند سهام در بازار سرمایه، پیشنهاد میشود اقدام به خریداری این صندوق نکنید. در صورتیکه، پالایش یکم را در زمان عرضه خریداری کرده‌اید، نگهداری این سهام به فروش آن ترجیح داده میشود. بنابراین، اگر این سهام در پرتفوی شما وجود دارد اقدام به فروش آن نکنید و توصیه میشود آن را نگه دارید.
حاشیه های پالایش یکم
پالایش یکم، در ابتدا با حاشیه‌هایی همراه بود. این سهام که قرار بود بعد از 1 ماه از تاریخ عرضه، مورد معامله قرار گیرد، متاسفانه بعد از 2 ماه قابل معامله شد. نکته‌ای که به شدت سهامداران را متاثر ساخت، روند نزولی این سهم بود. این سهم پس از 16 روز از تاریخ عرضه، روند نزولی خود را پیش گرفت تا به قیمت 5 هزار تومان رسید!
به دلیل عرضه دارایکم در بازاری با روند صعودی، اعتماد مردم نسبت به صندوق‌های دولتی جلب شد. روند نزولی بازار بورس نقش مهمی در کاهش قیمت این سهام داشت. همین امر، باعث سلب اعتماد مردم و خارج کردن سرمایه خود از این بازار شد.
شنیده‌ها حاکی از این است که روند نزولی بازار بیانگر اصلاح آن میباشد. حال، پس از مدتی ورق پالایش یکم برگشته و روند صعودی را در پیش گرفته است. در حال حاضر، قیمت هر واحد این سهام با روند صعودی 85,200 ریال قابل معامله است. با این حال، ممکن است این سهام افزایش یا کاهش پیدا کند که پیش‌تر به چند تحلیل پرداخته شد.
سهامداران چه فکر می کردند و چه شد ؟
سهامداران پس از خرید پالایش یکم تجربه تلخی را پشت سر گذاشتند. دولت اعلام داشت این صندوق دست کم 30 درصد سود نصیب سهامدارانش میکند؛ اما متاسفانه، این سهام چیزی جز زیان برای سهامداران به همراه نداشت. این سهام نه تنها سودی برای سهامداران به همراه نداشت بلکه آنها را با 30 درصد زیان مواجه کرد!
مردم در راستای اعتمادی که برای خرید دارایکم به دولت داشتند، اقدام به خرید پالایش یکم کردند؛ اما شرایط برخلاف تصوراتشان رقم خورد. همین امر، باعث از بین رفتن اعتماد مردم شد. به عبارتی، مردم چه فکر می‌کردند و چه شد؟!
بنابراین، با سلب اعتماد مردم، اشتیاق خرید برای داراهای دیگر کاسته میشود.
آیا دولت زیان مردم را جبران می کند ؟
با شروع پذیره‌نویسی صندوق دارایکم در اردیبهشت ماه سال 1399 و سود حاصل از آن، اعتماد مردم به دولت چند برابر شد. در همین راستا، برای پذیره‌نویسی هر چه سریعتر در دومین صندوق دولتی ETF اقدام کردند؛ اما این‌بار مردم، نه تنها به سودی نرسیدند بلکه با ضرر نیز رو‌به‌رو شدند و باعث سلب اعتماد آنها شد. در همین راستا، دولت اعلام داشت که نمی‌گذارد اعتماد افرادی که این صندوق را خریداری کرده‌اند سلب شود.
سهامداران پالایش یکم، به دلیل روند نزولی که بازار در پیش داشت با ضرر مواجه شدند. نتیجه صحبت‌هایی که در ستاد هماهنگی اقتصادی دولت شد، موظف بودن دولت در برابر اعتماد و عدم زیان سهامداران است.
رئیس‌جمهور وقت ایران آقای حسن روحانی، دستور دادند که طرحی برای جلب اعتماد مردم برای سرمایه‌گذاری در دو صندوق پالایش یکم و دارایکم داده شود. با این حال، سرمایه‌گذاری در بورس باید بلندمدت باشد. بنابراین، افرادی که به دنبال سود هستند باید ریسک‌پذیر و دیدی بلندمدت در بازار سرمایه داشته باشند.
مقاله پیشنهادی: امنیت سرمایه در بورس (بورس ترسناک نیست!)
مقایسه پالایش یکم با دارایکم
سوالی که ممکن است برای عموم مردم پیش آید، این است که پالایش یکم با دارایکم چه تفاوت‌هایی دارند؟ در پاسخ باید گفت، تفاوتی که این دو با هم دارند در نوع سهمی است که در این صندوق‌ها وجود دارد. در ادامه به ویژگی‌های این دو صندوق اشاره خواهیم کرد:
ویژگی های دارایکم
- عدم وجود محدودیت سنی
- مجاز بودن خرید برای عموم مردم
- سقف سرمایه‌گذاری 2 میلیون تومان برای هر فرد حقیقی
- تخفیف 20 درصدی برای خریداران این صندوق
- انتخاب سهام‌های گروه بانکی و بیمه‌ای برای این صندوق
ویژگی های پالایش یکم
- عدم وجود محدودیت سنی
- مجاز بودن خرید برای عموم مردم
- سقف سرمایه‌گذاری 5 میلیون تومان برای هر فرد حقیقی
- تخفیف 30 درصدی برای خریداران این صندوق
- انتخاب سهام‌های گروه پالایشی برای این صندوق
در پایان
نمادهایی که در صندوق پالایش یکم وجود دارد نوسانات متفاوتی را تجربه کرده‌اند. این نماد به دلیل تحولاتی که در حوزه سیاست رخ داده است و همینطور افزایش تقاضا، ممکن است روند صعودی در پیش گیرد. با اینکه وجود بازارگردان میتواند در روند این صندوق بسیار مهم باشد، اما چیزی که روند اصلی پالایش یکم را تعیین میکند روند 4 سهمی است که در این صندوق وجود دارد. همانطور که پیش‌تر گفته شد، اگر دیدی بلندمدت در بازار سرمایه داشته باشیم قطعاً نتیجه بهتری از سهامداری خواهید داشت.
